11 March 2013

Από την κοσμογονία στη γλωσσογονία

Βιβλία, βιβλία: Μια συν-ζήτηση


του Λουκά Θεοχαρόπουλου, critique.gr


Η ιδέα για μία συζήτηση που συνδέει τις διάφορες πτυχές των θετικών με τις ανθρωπιστικές επιστήμες που γεννήθηκε σε ένα διεθνές συνέδριο, έγινε πραγματικότητα στα σεμινάρια της Στοάς του Βιβλίου στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα ζωντανό διάλογο μεταξύ δυο διακεκριμένων επιστημόνων του Φυσικού και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών Δημ. Νανόπουλου και του γλωσσολόγου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γ. Μπαμπινιώτη.

Μέσα από τη σπάνια αυτή επιστημονική, υψηλού επιπέδου αντιπαράθεση, που ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία αλλά και μια απόλαυση για τους ακροατές, προβλήθηκαν επιχειρήματα και ανακαλύφθηκαν κοινοί τόποι ανάμεσα στην δημιουργία του σύμπαντος και στην γέννηση της γλώσσας. Δυο επιστημονικοί χώροι που μας φαίνονται τόσο μακρινοί η κοσμολογία και η γλωσσολογία γνωρίσθηκαν σαν «φίλοι από τα παλαιά». Ο διάλογος δεν εξαντλήθηκε αυστηρά γύρω από τους δυο αυτούς επιστημονικούς κλάδους, αλλά η συζήτηση απλώθηκε και σε άλλα θέματα ενός ευρύτερου φάσματος που προβληματίζουν την σύγχρονη επιστημονική κοινότητα.

Θέματα όπως η σχέση του κόσμου και της ανθρώπινης νόησης, η γλώσσα, η λειτουργία του εγκεφάλου σε σχέση με την αντίληψη του κόσμου. Ο τρόπος επικοινωνίας των θετικών επιστημών και συγκεκριμένα της νευροεπιστήμης με την γλωσσική επιστήμη και γενικότερα με τις κοινωνικές επιστήμες. Αναλύθηκαν από διάφορες οπτικές γωνίες έννοιες όπως το σύμπαν, η ενέργεια, η οικονομία, η αναγωγή, η συμμετρία, η αρμονία, η θεωρία, η ενοποίηση, η επιλογή, η διακύμανση ή ελευθερία, προπαντός η σχέση εξειδίκευσης με την γενική θεώρηση της νόησης την ανεπιφύλακτη απαίτηση σήμερα για μία διεπιστημονική συνεργασία στο ερευνητικό επίπεδο.

Οι δυο επιστήμονες ανησυχούν για τον επιστημονικό απομονωτισμό που εμποδίζει την βαθύτερη κατανόηση της ουσίας των πραγμάτων του κόσμου. Αναμενόμενο θα ήταν μια συζήτηση αυτής της μορφής να μας ταξιδέψει και σε θέματα επιστημονικών κλάδων όπως φυσική, κβαντική φυσική, κοσμολογία, κειμενολογία, κοινωνικές επιστήμες, μαθηματικά, βιολογία, χημεία, βιολογία.

Ενότητες, προς το τέλος του βιβλίου ασχολούνται με ζητήματα παιδείας, πολιτικής κριτικής και ανθρωπισμού.

Με ενδιαφέρον αναπτύσσονται συζητήσεις για το ήθος του επιστήμονα, την ηθική της επιστήμης. Γίνεται αναφορά στην επιστημονική ταπεινοφροσύνη, στην επιστημονική αλαζονεία που μαρτυρά άγνοια της γνώσης και των διαστάσεων των προβλημάτων.

Η δημοσίευση αυτής της συζήτησης στο βιβλίο αυτό, πρέπει να να εύρει την απαιτούμενη ανταπόκριση στο αναγνωστικό κοινό, για να ανοίξει ορίζοντες στην σκέψη του καθημερινού ανθρώπου.