19 September 2011

Χρειαζόμαστε έναν «καλό» αισυμνήτη;

Η λύση είναι εκλογή «αισυμνήτη»

του ΑΝΤΩΝΗ ΔΡΟΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΥΓΗ, 13/8/2011

Είμαστε σαν εκείνον που ήθελε να περάσει στην απέναντι όχθη ένα δεμάτι χόρτα, μια κατσίκα και έναν λύκο, και στο βαρκάκι του χωρούσε να πάρει μόνο ένα από τα τρία.

Εάν εξακολουθήσει η κυβέρνηση να προσθέτει φόρους και να μειώνει τις κρατικές παροχές, θα μεγαλώνει η φτώχεια και θα περιορίζονται η φορολογητέα ύλη και τα έσοδα του κράτους. Θα συνεχίζεται έτσι ένας σπειροειδής καθοδικός φαύλος κύκλος.

Εάν απιστήσει η κυβέρνηση στις οδηγίες του Μνημονίου και πάψει την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους και την συμπίεση των λαϊκών εισοδημάτων, η τρόικα δεν θα μας καταβάλει την επόμενη δόση. Οπότε το κράτος δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει τις τρέχουσες οφειλές του (μισθούς, συντάξεις κ.λπ.) προς τους πολίτες.

Και ενώ ο άνθρωπος της σπαζοκεφαλιάς που γράψαμε στην αρχή, κινδύνευε, αν δεν έκανε τη σωστή αλληλουχία ενεργειών, να χάσει είτε την κατσίκα είτε το χορτάρι, εμείς στην κατάσταση που βρισκόμαστε κινδυνεύουμε να χάσουμε τα πάντα. Γιατί χωρίς μια μεγάλη αλλαγή, που θα καταργήσει τον καθοδικό φαύλο κύκλο, θα ξεσπάσουν ταραχές ασύγκριτα μεγαλύτερες από αυτές που έγιναν στις 29 και 30 Ιουνίου, οι οποίες θα διαλύσουν τη χώρα.

Την απολύτρωσή μας από τα τωρινά αδιέξοδα δεν μπορούν να προσφέρουν οι συνελεύσεις στις πλατείες. Πρώτον, γιατί σε κάθε τέτοια συνέλευση μετέχει ένα ελάχιστο μέρος του εκλογικού σώματος και δεν έχει τη νομιμοποίηση για να πάρει αποφάσεις για το σύνολο. Δεύτερον, γιατί η διαδικασία της επίλυσης των προβλημάτων μας θα πάρει χρόνο και απαιτεί τη συνεχή απασχόληση ενός εξειδικευμένου φορέα. Και γενικότερα: η άμεση δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει σε κράτη εκατομμυρίων πολιτών.

Η αποτυχία της παρούσας κυβέρνησης (μεγαλύτερη ακόμη και από αυτήν της προηγούμενης), βάζει στη σκέψη ότι τη διέξοδο μπορεί να προσφέρει μια κυβέρνηση του είδους των «οικουμενικών», που δεν θα έχει τις αναστολές λόγω πολιτικού κόστους. Τα μέλη κάθε κυβέρνησης όμως έχουν στα μεγαλύτερα προβλήματα διαφορές απόψεων και οι αποφάσεις παίρνονται με έναν συμβιβασμό. Τα προβλήματα σήμερα είναι τόσο μεγάλα και οι απόψεις των κομμάτων τόσο αντίθετες μεταξύ τους, που μια πολυκομματική κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση να τηρεί κοινή πολιτική.

Ούτε μπορεί να ελπίσει κανείς, ότι από νέες εκλογές, τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο όπως πιθανολογείται, θα προκύψει μια ισχυρή κυβέρνηση που θα πάρει γενναίες αποφάσεις. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν θα αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής κανένα κόμμα, άρα θα προκύψει μια συμμαχική κυβέρνηση με μεγαλύτερες αντιφάσεις και αναστολές από αυτές της σημερινής. Αλλού λοιπόν πρέπει να αναζητηθεί η λύση.

Στην αρχαία Ελλάδα, όταν σε μια πόλη διχαζόταν η κοινωνία και ανέκυπτε κίνδυνος εμφυλίου πολέμου, οι πολίτες όριζαν έναν «αισυμνήτη». Με την ψήφο τους εξέλεγαν για ένα ορισμένο διάστημα έναν αδέσμευτο διαχειριστή της εξουσίας, ο οποίος αφού έβαζε σε τάξη τα πράγματα και επιτύγχανε μια συμφιλίωση των αντιθέτων μερίδων, κατέθετε την εξουσία του και λογοδοτούσε. (Και η Ρώμη την εποχή της δημοκρατίας, φαίνεται ότι έφτιαξε τον θεσμό του προσωρινού δικτάτορα από το ελληνικό πρότυπο του αισυμνήτη.)

Χρειαζόμαστε έναν αισυμνήτη που θα ανακατανείμει τα οικονομικά βάρη που είναι σήμερα πολύ πρόχειρα και άδικα μοιρασμένα. Που να κυβερνήσει με στιβαρό χέρι για να κάνει τα ιδιαίτερα συμφέροντα (ατομικά, τοπικά, συνδικαλιστικά) να υποχωρούν κατά τη διάρκεια της ανώμαλης εποχή μπροστά στο κοινό συμφέρον της ολότητας. Που να φτιάξει μια νέα σχέση μας με την τρόικα, της οποίας η οικονομική φιλοσοφία εμποδίζει την πραγματοποίηση επενδύσεων, τις οποίες έχουμε απόλυτη ανάγκη για να αναπτύξουμε την παραγωγή μας και να μην τρέχουμε συνεχώς για δανεικά. (Η αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου δεν επιτρέπεται - αλλά η διαπραγμάτευση νέων ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση νέων συνθηκών με τίποτε δεν μπορεί να απαγορευτεί.)

Πηγή της εξουσίας του αισυμνήτη δεν μπορεί να είναι άλλη από τη Βουλή. Αυτή να τον επιλέξει ανάμεσα σε πρόσωπα με εγνωσμένο πατριωτισμό, με δεδομένη ικανότητα και κοινωνική αναγνώριση, διατεθειμένα να μην ξανα-αναλάβουν πολιτικό αξίωμα μετά τον τερματισμό της αποστολής τους. (Δεν λείπουν τέτοια πρόσωπα.) Η Βουλή να τον στηρίξει σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, ψηφίζοντας χωρίς δισταγμούς τα μέτρα που θα της προτείνει. Αν θα χρειαζόταν αυτός να την πείθει κάθε φορά για την ορθότητα μιας πρότασής του (να αποκαλύπτει τα χαρτιά του) η ευελιξία και αποτελεσματικότητά του θα χανόταν. Η ανάδειξη του αισυμνήτη από τη Βουλή και η ψήφιση εκ μέρους της των μέτρων που θα προτείνει, θα κάνει την εξουσία του να κινείται απολύτως μέσα στο πλαίσιο του Συντάγματος. Μια συνταγματική εκτροπή θα ήταν η κορωνίδα των δεινών μας.

Γεννάται το εύλογο ερώτημα, γιατί να δεχθούν οι βουλευτές να γίνουν για ορισμένα χρόνια πειθήνιοι διεκπεραιωτές των αποφάσεων ενός προσώπου έξω και υπεράνω του πολιτικού συστήματος; Η απάντηση είναι ότι δεν φαίνεται δυνατός άλλος δρόμος για τη διάσωσή μας. Αλλά και για διάσωση της τάξης των πολιτικών. Αν η χώρα περιέλθει σε ένα οικονομικό χάος και σε πλήρη ανομία, θα χαθούν και οι απολαβές, τα προνόμια και οι προοπτικές περαιτέρω σταδιοδρόμησης των βουλευτών. Φιλοπατρία λοιπόν, που για τους περισσότερους από αυτούς είναι δεδομένη, αλλά και ατομικό συμφέρον υπαγορεύουν την ανάγκη η μεγάλη πλειοψηφία της Βουλής να ξεπεράσει τα κομματικά σχήματα και να στηρίξει την Ενός Ανδρός Αρχή.

Δεν θα είναι εύκολη αυτή η απόφαση, όπως δεν θα είναι εύκολο και το έργο του διασώστη. Δεν υπάρχει όμως άλλη λύση.
Σκέφτομαι ότι η λύση αυτή που προτείνει ο δικηγόρος Αντώνης Δροσόπουλος, δοκιμάστηκε στη δεκαετία του 1930 με τον Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος πήρε ως εκπρόσωπος πολύ μικρού κόμματος εντολή διακυβέρνησης από τον τότε βασιλιά και ψήφο εμπιστοσύνης από τεράστια πλειοψηφία της Βουλής... Το αποτέλεσμα με τη "δικτατορία Μεταξά" είναι γνωστό πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα! Και δεν είναι της στιγμής να σκεφτούμε, αν θα ήταν καλύτερα τα πράγματα χωρίς αυτόν...

Οπωσδήποτε όμως αποτελεί έσχατη κατάπτωση να μετράμε τη διάρκεια ζωής της σημερινής δημοκρατίας μας από την ημέρα που έπεσε η χούντα και να έχουμε φτάσει στο σημείο να αναζητάμε για τη σωτηρία μας έναν «καλό» αισυμνήτη ή έναν «καλό» δικτάτορα - που εισήγαγαν οι Ρωμαίοι και αποτέλεσε παράδειγμα προς αποφυγή στους νεότερυς χρόνους σε όλο τον κόσμο!