του Jim Yardley, New York Times, Ελευθεροτυπία, 5/6/2011
O Σρι Σάτια Σάι Μπάμπα, ο οποίος αυτοανακηρύχθηκε «ζωντανός θεός» και αφιέρωσε δεκαετίες ολόκληρες στη δημιουργία μιας «πνευματικής» αυτοκρατορίας, έχει διεισδύσει σε κάθε γωνία της μικρής πόλης Πουταπάρθι της Ινδίας. Την μεταμόρφωσε από χωριό με καλύβες από λάσπη, σε κέντρο προσέλκυσης πιστών με ιδιωτικό αεροδρόμιο, πανεπιστήμιο, δύο μεγάλα νοσοκομεία, ουρανοξύστες διαμερισμάτων και ένα στάδιο – μια κληρονομιά που πλέον γεννά στους οπαδούς του το ερώτημα: τι συμβαίνει όταν ένας θεός πεθαίνει;
Όταν ο Σάι Μπάμπα απεβίωσε τον περασμένο Απρίλιο σε ηλικία 84 ετών, όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους, ολόκληρη η χώρα απέτισε φόρο τιμής, παρότι υπήρχε και αρκετός σκεπτικισμός: άλλοι προβληματίστηκαν που πέθανε ένας θεός, άλλοι επειδή οι άνθρωποι διατηρούν τέτοιους αναχρονισμούς! Περίπου 900 χιλιάδες άνθρωποι του απηύθυναν τον ύστατο χαιρετισμό στην πολυτελή αγρυπνία και στην κηδεία του, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση σε εθνικό δίκτυο. Οι επικριτές του όμως τον χαρακτηρίζουν απατεώνα και οικτίρουν την τάση των Ινδών να έλκονται από θρησκείες και τελετές.
Ο Σάι Μπάμπα υπήρξε πνευματικός ηγέτης και ταυτόχρονα γενικός διευθυντής μιας αυτοκρατορίας αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Οι επιχειρηματίες της περιοχής αναρωτιούνται προβληματισμένοι, αν θα συνεχίσουν να έρχονται εδώ οι οπαδοί του μακαρίτη Μπάμπα.
Τα ιατρικά, εκπαιδευτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα του Σάι Μπάμπα έμειναν ξαφνικά ακέφαλα, γιατί ο θεός δεν είχε φροντίσει για διάδοχό του – επίσης θεό! Για τους πιστούς τίθεται το ερώτημα, πότε και υπό ποία μορφή θα γίνει η μετενσάρκωσή του για να αναλάβει πάλι τις ηγετικές αρμοδιότητές του. Το Μάιο που είχε ήδη πεθάνει ο θεός, ο κόσμος στο Πουταπάρθι έδειχνε ακόμα σαστισμένος, αλλά και αισιόδοξος για το μέλλον της πόλης. «Δεν αισθανόμαστε ότι μας έχει εγκαταλείψει», υποστηρίζει μια οπαδός του 52 ετών, η οποία έφτασε εκεί από τη Σιγκαπούρη.
Το σύνολο της οικονομίας στο Πουταπάρθι σχετίζεται με τον Σάι Μπάμπα και περίπου 10.000 άνθρωποι έχουν βρει δουλειά στις εγκαταστάσεις παραγωγής και υπηρεσιών της πόλης. Λόγω του θανάτου του θεού, οι πιστοί έρχονται όμως πλέον μόνο για μικρό διάστημα στον τάφο του και εγκαταλείπουν σύντομα την πόλη, ενώ παλιά έμεναν μερικές μέρες, μέχρι να τον δουν από κοντά στα πολυτελή ανάκτορά του και να του μιλήσουν. Η οικονομία του θρησκευτικού τουρισμού που έχει στηθεί, άρχισε να δυσκολεύεται, τα ταμεία στενάζουν από έλλειψη ρευστού.
Το 1940 αυτοανακηρύχθηκε ο 14χρονος τότε Σάι Μπάμπα ως η μετενσάρκωση ενός παλαιότερου ινδουιστή πνευματικού γκουρού, του Σάι Μπάμπα του Σίρντι, ο οποίος είχε πεθάνει το 1918. Καθώς άρχισε να διαδίδεται το νέο περί μετενσάρκωσης γι’ αυτόν τον μικροκαμωμένο γκουρού με την αφάνα στο κεφάλι, άρχισαν να συρρέουν πιστοί στο Πουταπάρθι. Κάτι σαν χριστιανικό προσκήνυμα σε τόπο θαύματος.
Όπως συνέβη ιστορικά και με παλαιότερους που αυτοανακηρύχθηκαν θεοί, υιοί θεού, θεάνθρωποι κ.τ.ό., ο Σάι Μπάμπα χαρακτηρίστηκε απατεώνας από πολλούς σκεπτικιστές, οι οποίοι κατέκριναν το γεγονός ότι δήθεν έκανε θαύματα. Τρίβοντας τα δάκτυλά του έβγαζε από το τίποτα «ιερή στάχτη» ή τράβαγε από τα μαλλιά του ρολόγια που χάριζε στους πιστούς. Έτσι οι πιστοί συνωστίζονταν γύρω του για να πάρουν κανένα δώρο, δημιουργώντας όμως την εντύπωση της αφοσίωσης και της υστερίας…
Κάποια εποχή καταγγέλθηκε ο Σάι Μπάμπα για παιδοφιλία, αλλά κανείς δεν επιβεβαίωσε το γεγονός και ουδέποτε ασκήθηκαν κατηγορίες. Ίσως να ήταν δε και συκοφαντία των αντιπάλων γκουρού που έχαναν πελατεία.
Γεγονός είναι ότι ο Σάι Μπάμπα εγκατέστησε μεγάλα νοσοκομεία για φτωχούς Ινδούς και κατασκεύασε υδρευτικά έργα για συλλογή βρόχινου νερού σε μια περιοχή που μαστιζόταν από λειψυδρία. Αντί να οργανώνει λοιπόν τελετές για να στείλουν τα πνεύματα βροχή, εκμεταλλεύτηκε ο θεός τις τεχνολογικές γνώσεις για να εξυπηρετήσει τον κόσμο στην επίγεια ζωή του, πράγμα που τον αναδεικνύει ίσως ως τον πρώτο προοδευτικό θεό της παγκόσμιας ιστορίας!
Οι πιστοί διέδιδαν μεταξύ τους ιστορίες για θαύματα, περίπου παρόμοια με αυτά όλων των «αληθινών θρησκειών», κατατασσόμενα σε τρεις κατηγορίες: μαγικά, ιαματικά και διατροφικά, τα οποία όλο και διογκώνονται παίρνοντας δραστικότερη μορφή: στη Ρωσία έβγαλε ένα άγαλμα του Σάι Μπάμπα στάχτες από τη μύτη, ενώ στην Ουγκάντα εμφανίστηκε στάχτη σε φωτογραφίες του θεού!
Οι οπαδοί περιμένουν την επιστροφή του γκουρού, είναι βέβαιοι γι’ αυτό, «υπάρχουν σημάδια!» λένε πολλοί… Ότι λένε συνήθως οι ευήθεις πιστοί των απανταχού θρησκειών.
