Βαρυτικά η Γη μοιάζει με πατάτα

(BBC, Καθημερινή, 1/4/2011)

Είναι δυνατόν μια πατάτα να ταξιδεύει στο Διάστημα; Η διαστημική πατάτα δεν είναι άλλη από τη Γη εξαιτίας των διακυμάνσεων του βαρυτικού της πεδίου. Ισως η εικόνα να είναι υπερβολική, αλλά δείχνει, κατά τον καλύτερο τρόπο, ότι η ελκτική δύναμη που ασκεί ο πλανήτης μας δεν είναι ίδια σε κάθε σημείο. Το πεδίο έλξης είναι μεγαλύτερο στις «κίτρινες περιοχές» και πιο αδύναμο στις γαλανές.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τον δορυφόρο Goce της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος θα μεταβάλουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίον προσεγγίζουμε το θέμα της βαρύτητας και το πώς αυτή διαμορφώνει κάποιες από τις διαδικασίες στον πλανήτη μας. Τώρα, π.χ., διαθέτουμε σαφέστερη εικόνα του τρόπου με τον οποίον κινούνται οι ωκεανοί και διαμοιράζουν την ηλιακή θερμότητα σε ολόκληρο τον κόσμο, στοιχείο εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τις μελέτες της κλιματικής μεταβολής.

Ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία για τους σεισμούς. Οι ισχυρότατες σεισμικές δονήσεις σε Ιαπωνία και Χιλή, που συγκλόνισαν τον κόσμο, προκλήθηκαν από τη μετακίνηση τεράστιων μαζών, των τεκτονικών πλακών. Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος θεωρητικώς πρέπει να μας δώσει μια λεπτομερή τρισδιάστατη εικόνα, η οποία να δείχνει τι ακριβώς συνέβη στο εσωτερικό της Γης. Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Goce (=Gravity Field and Steady Ocean Circulation Εxplorer), «εξερευνητής του βαρυτικού πεδίου και της κυκλοφορίας των ωκεανών», εκτοξεύτηκε στο Διάστημα το 2009.

Το διαστημικό σκάφος κινείται από τον έναν πόλο στον άλλο σε ύψος 254,9 χλμ., καταγράφει δηλαδή τη χαμηλότερη ερευνητική τροχιά έως σήμερα. Το διαστημικό σκάφος είναι εξοπλισμένο με εξαιρετικά εύαισθητα όργανα μέτρησης, που μπορούν να μετρήσουν απειροελάχιστες μεταβολές της βαρύτητας.