20 April 2010

Αγνοια και θρησκεία εναντίον του... Δαρβίνου

(του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ, Ελευθεροτυπία, 2/6/2009)

Τουρκία, ΗΠΑ, Ελλάδα: Οι τρεις αυτές χώρες κατέχουν προνομιακή θέση στον «άξονα του σκοταδισμού». Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο «Economist», οι τρεις χώρες εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά πληθυσμού που δεν πιστεύουν στη θεωρία της εξέλιξης.

(Η δημοσκόπηση περιλάμβανε τις χώρες της «παλαιάς» Ευρωπαϊκής Ενωσης συν τις ΗΠΑ και την Τουρκία.) Ετσι, το 51% στην Τουρκία, το 35% στις ΗΠΑ και το 28% στην Ελλάδα απορρίπτουν τη θεωρία της εξέλιξης ως ψευδή. Τα μικρότερα ποσοστά τα βρίσκουμε σε χώρες όπως η Ισλανδία (8%), η Δανία (10%) και η Σουηδία (10%).

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό και πανεπιστημιακό Κώστα Κριμπά, τα αποτελέσματα της έρευνας εκφράζουν την άγνοια την οποία καλλιεργεί το εκπαιδευτικό μας σύστημα:

«Σήμερα μπορεί θεωρητικά να έχει κάποιος τελειώσει το Λύκειο και να μην έχει ακούσει τίποτα για τη θεωρία της εξέλιξης!» λέει.

Υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά στο θέμα αυτό μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας. Ενώ στις ΗΠΑ το επίσημο κράτος (ακόμα και επί εποχής Μπους) στήριζε τη διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στα σχολεία, παρά τις αντιδράσεις των θρησκευτικών οργανώσεων, στην Ελλάδα αντίθετα το κράτος εκφράζει τις θρησκευτικές οργανώσεις: «Γίνεται τα τελευταία χρόνια σημαντική προσπάθεια να παραμεριστεί από τα σχολεία η θεωρία της εξέλιξης», μας λέει ο καθ. Κριμπάς, αποδίδοντας την αντίδραση κυρίως στην επιρροή που ασκούν οι θρησκευτικές οργανώσεις (
βλέπε επίσης >>>).

Ο συνομιλητής μας έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος της βιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Είχε συγγράψει μετά τη μεταπολίτευση το πρώτο εγχειρίδιο βιολογίας για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, το οποίο διδασκόταν μέχρι τις αρχές του '9O. Στο βιβλίο αυτό είχε προσπαθήσει να δώσει προνομιακή θέση στη θεωρία της εξέλιξης. Ομως οι προσπάθειές του συνάντησαν από την αρχή τη λυσσώδη αντίδραση των θρησκευτικών οργανώσεων.

«Στην πρώτη έκδοση του βιβλίου υπήρχε η φράση "ο άνθρωπος και ο πίθηκος έχουν έναν κοινό πρόγονο και αν αυτόν τον πρόγονο τον εξέταζε ένας ειδικός στην ταξινόμηση των πρωτευόντων θα τον ονόμαζε πίθηκο: αυτή είναι η γνώμη του κορυφαίου παλαιοντολόγου Σίμπσον"». Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο άρχισαν να φτάνουν μαζικά τα τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας στο υπουργείο Παιδείας. Όλα είχαν την ίδια επωδό: «Είναι ντροπή να μαθαίνουν τα Ελληνόπουλα ότι κατάγονται από ένα κτήνος»!

Παράλληλα, ζητούσαν την απόσυρση και το κάψιμο του βιβλίου. Το βιβλίο δεν αποσύρθηκε μεν, όμως διαγράφηκε η επίμαχη φράση.

Ετσι η φράση που συνδέει τον άνθρωπο με τον πίθηκο υπάρχει μόνο στην πρώτη έκδοση, αλλά έχει αφαιρεθεί από τις άλλες 19! Με αυτή την πράξη το υπουργείο Παιδείας εξόρισε στην ουσία τον Δαρβίνο από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Μια ανάλογη κατάσταση δημιουργήθηκε αργότερα με το βιβλίο του Σταυριανού «Η Ιστορία του Ανθρώπινου Γένους». Και εδώ ένα σημαντικό μέρος των αντιδράσεων οφείλονταν στο γεγονός ότι προέβαλλε τη θεωρία της εξέλιξης. Οι αντιδράσεις ξεκίνησαν το 1984 με την εξέγερση των ορθόδοξων φονταμενταλιστών και ολοκληρώθηκαν στην αρχή της δεκαετίας του '90 με την τελική απόσυρση του «βλάσφημου» εγχειριδίου.

Τόσο η υπόθεση της αφαίρεσης της επίμαχης φράσης από το εγχειρίδιο Κριμπά όσο και η απόσυρση του εγχειριδίου Σταυριανού σηματοδότησαν τη βούληση της πολιτείας να υποταχθεί στον θρησκευτικό σκοταδισμό και να αγνοήσει τις απόψεις της επιστημονικής κοινότητας.