26 December 2009

Η «διαμάχη» για τα σύμβολα

(της Ιωαννας Φωτιαδη, Καθημερινή, 17/12/2009)

Με αφορμή την καταδίκη της Ιταλίας από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την παρουσία σταυρών στις σχολικές τάξεις, το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου οργάνωσε χθες ανοικτή εκδήλωση με θέμα «Τα θρησκευτικά Σύμβολα στην Εκπαίδευση». «Το θέμα παίρνει νέα τροπή με την απόφαση του ΔΑΔ, που υποστηρίζει ότι ο σταυρός μπορεί έστω και έμμεσα να επιβάλει θρησκευτικές πεποιθήσεις», επισημαίνει ο κ. Ν. Αλιβιζάτος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Παν. Αθηνών. Ωστόσο, η απόφαση δεν είναι προς το παρόν δεσμευτική για την Ελλάδα.

Ευρύτερο ζήτημα

«Μόνο όταν η απόφαση θα προέρχεται από την Ολομέλεια του δικαστηρίου θα είναι δεσμευτική ως ερμηνευτικό δεδικασμένο λόγω της φύσης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου», εξηγεί στην «Κ» η δρ Συνταγματικού Δικαίου Αλκμήνη Φωτιάδου. «Τότε η Ελλάδα θα κληθεί είτε να αυτοκαθοριστεί με τη θέσπιση νομοθεσίας ή την καθιέρωση κάποιας πάγιας πρακτικής, είτε να ετεροκαθοριστεί, αν καταδικαστεί αντίστοιχα από το ΔΑΔ». Από τη πλευρά του ο κ. Ιωάννης Κονιδάρης, καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δήλωσε στην «Κ» ότι «το θέμα των θρησκευτικών συμβόλων στη δημόσια εκπαίδευση είναι πολύ ευρύτερο από την ύπαρξη μιας εικόνας στις σχολικές τάξεις. Η απόφαση του ΔΑΔ ούτε μας αφορά ούτε μας δεσμεύει προς το παρόν. Τη στιγμή αυτή προέχει η κοινωνική συνοχή, καθώς η δύσκολη ώρα που περνάει η πατρίδα μας δεν επιτρέπει διχασμούς και συγκρούσεις».

«Η σχετική διαμάχη στη Δυτική Ευρώπη δεν λαμβάνει χώρα μεταξύ “πιστών-απίστων”, αλλά είναι κατάλοιπο της σύγκρουσης Ρωμαιοκαθολικισμού και Προτεσταντισμού», υπενθυμίζει ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, δρ Θεολογίας και Σύμβουλος στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. «Στην Ελλάδα τα θρησκευτικά σύμβολα συνδέονταν συνειρμικά με τον αγώνα κατά της Τουρκοκρατίας, αλλά σταδιακά εντάχθηκαν στην παράδοση: ο σταυρός βρίσκεται στη σημαία, στα φαρμακεία και τα νοσοκομεία».

Ελκυστικοί χώροι

Οπως παρατηρεί «σήμερα οι εικόνες κοσμούν τις τάξεις όπως οι ήρωες του ’21 και ο γεωφυσικός χάρτης. Δεν είμαι υπέρ της αφαίρεσής τους. Τα αναρτημένα σύμβολα μπορούν να αυξηθούν για να εκφράζουν όλους τους μαθητές: θα μπορούσαν να προστεθούν σύμβολα άλλων δογμάτων, εφόσον στην τάξη έχουμε αλλοδαπούς μαθητές, αλλά και άλλες προσωπικότητες- διεθνούς εμβέλειας. Το ζητούμενο δεν είναι να κάνουμε τις τάξεις “λευκά κελιά”, αλλά ελκυστικούς χώρους μάθησης με τους οποίους οι μαθητές να ταυτίζονται. Η ουδετεροθρησκεία προήλθε από το κίνημα του Διαφωτισμού, ωστόσο στον ευρωπαϊκό πολιτισμό σημαντικό ρόλο έπαιξε μέχρι σήμερα και η θρησκευτικότητα», καταλήγει.
Πάνω σ' αυτά έστειλα μια επιστολή στην Καθημερινή, η οποία δημοσιεύτηκε στις 5 Ιανουαρίου 2010:
(click)