02 December 2009

Ο χριστιανισμός το 14ο αιώνα

Σε παλαιότερες αναρτήσεις είχαμε αναφερθεί σε στιγμές μεγαλείου του (δυτικού) χριστιανισμού, τις οποίες σήμερα προσπαθούν οι εκπρόσωποί του να αποσιωπήσουν ή ερμηνεύσουν διαφορετικά, γιατί πρόκειται για έσχατο εξευτελισμό κάθε αξίας που (υποτίθεται ότι) καλλιεργούν οι θρησκείες. Οι σχετικές αναρτήσεις βρίσκονται εδώ:
Θα αναφερθούμε στα επόμενα συγκεντρωτικά σε άλλες λαμπρές ιστορίες της παποσύνης και του χριστιανισμού. Ο ανατολικός εκκλησιαστικός μηχανισμός βρισκόταν εκείνη την εποχή μέσα στις εμφύλιες πολεμικές διαμάχες μεταξύ νεωτεριστών Ζηλωτών και ομφαλοσκόπων Ησυχαστών, οι οποίοι είχαν ξεκινήσει τις στρατιωτικές και πολιτικές συνεργασίες με τους Οθωμανούς, κι από τις οποίες η επίσημη εκκλησία ποτέ δεν αποστασιοποιήθηκε...

Βρισκόμαστε στις αρχές του 14ου αιώνα και ο πάπας (από το έτος 1294) Βονιφάτιος Η' (Benedetto Caetani, 1235-1303) έχει αναδείξει τη χριστιανική αλαζονεία και μεγαλομανία του σε έσχατο βαθμό. Το έτος 1302 συνέταξε ο πάπας αυτός μια εγκύκλιο (Bulle, βούλλα), στην οποία έδωσε τον τίλο (από τις αρχικές λέξεις του κειμένου) "Una Sanctam". Σ' αυτή την εγκύκλιο διατύπωνε ο πάπας με ακραία αυταρχικό τρόπο την αξίωση να αναγνωριστεί ως ανώτερος όλων των χριστιανών ηγετών και να θεωρείται άρχοντας όλης της Γης (τότε δεν είχε ανακαλυφθεί το σύμπαν για να το διεκδικήσει κι αυτό!), με μόνο ανώτερό του τον ίδιο το θεό (πάλι καλά!) Ουσιαστικά πρόκειται για το διαχρονικό ερώτημα, από τις αρχές του εκκλησιαστικού μηχανισμού μέχρι των ημερών μας, ποιος προηγείται, ο ηγεμόνας ή ο κληρικός; Μέχρι τις μέρες του Χριστόδουλου γινόταν συζήτηση (ο ίδιος την ξεκινούσε), αν κάποιος συναντήσει τον αρχιεπίσκοπο και τον πρόεδρο της δημοκρατίας, ποιον θα χαιρετήσει πρώτα από τους δύο! Αποκορύφωμα της χριστιανικής ταπεινότητας...

Ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Δ' (ο επονομαζόμενος: ο Όμορφος, 1268-1314), ο οποίος δεν επηρεαζόταν από τις θρησκοληψίες και δεν ήθελε να παραχωρήσει εξουσίες στον πάπα, έστειλε ένα πρωτοπαλίκαρό του στη Ρώμη, τον Νογκαρέ. Ο Νογκαρέ μπήκε κρυφά, με τη βοήθεια αυλικών, στην κρεβατοκάμαρα του Βονιφάτιου και τον απείλησε με εξορία ή θάνατο, αν δεν παραιτείτο αμέσως από τον παπικό θρόνο. Μαφίες!

Ο πάπας δεν συμφώνησε να παραιτηθεί και ξεσήκωσε τον "πιστό λαό" (τον οποίο υπολογίζουν μόνο όταν βρεθούν σε δυσκολίες) και ο Νογκαρέ διέφυγε από τη Ρώμη. Όμως ο πάπας πέθανε σύντομα, το 1303, ίσως από ενέργειες του Φιλίππου Δ' και των πρακτόρων του, ίσως και από φυσικά αίτια. Γεγονός είναι ότι η αξίωση του πάπα για την πρωτοκαθεδρία σε κληρικούς και κοσμικούς ηγέτες, δεν έγινε αποδεκτή και έκτοτε οι διάδοχοι πάπες φρόντιζαν να εξουσιάσουν τουλάχιστον την περιοχή τους και το ταμείο τους.

Τον Βονιφάτιο Η' διαδέχθηκε ο Βενέδικτος ΙΑ' ο οποίος πέθανε μέσα σε ένα έτος. Τότε ο Φίλιππος ΣΤ' της Γαλλίας κατάφερε να ανακηρυχθεί πάπας ένας Γάλλος, ο Κλήμης Ε' (Clemens, Bertrand de Got, 1260-1314), μια μαριονέτα του γαλλικού βασιλικού οίκου. Για παράδειγμα, αυτός ο Κλήμης έδωσε στον Φίλιππο την άδεια, να διαλύσει το τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών, το οποίο είχε ξεκινήσει ως σταυροφορικό τάγμα και είχε μετεξελιχθεί σε ένα εξαιρετικά πλούσιο ίδρυμα επιχειρηματιών και σε δανειστές βασιλικών οίκων κτλ. Οι άνθρωποι ήξεραν να επενδύουν τα κέρδη από το διαρκές πλιάτσικο στη Μέση Ανατολή και αλλού.

Ο λόγος για τη διάλυση του τάγματος ήταν η δύναμη και ανεξαρτησία που είχαν αποκτήσει οι Ναΐτες και το γεγονός ότι ο Φίλιππος εποφθαλμιούσε την τεράστια περιουσία τους, την οποία και κατάσχεσε, αφού υπέβαλε τα μέλη του τάγματος σε φρικτά βασανιστήρια για να αποκαλύψουν διάφορα μυστικά τους... Με αυτή την ευκαιρία απαλλοτρίωσε δε ο Φίλιππος και τις περιουσίες πολλών Εβραίων, τους οποίους εξόρισε.

Ο Κλήμης, ξέροντας ότι δεν ήταν αγαπητός στον όχλο των πιστών της Ρώμης, αφού δεν τάιζε αργόσχολους, μετεγκαταστάθηκε στην πόλη Αβινιόν (Avignon), στη Γαλλία, όπου προστατευόταν από τον Φίλιππο ΣΤ'. Για να εξασφαλίσει δε την ανάδειξη και νεότερων Γάλλων παπών, διόρισε ο Κλήμης μαζικά Γάλλους καρδιναλίους, ώστε να ελέγχει τα εκλεκτορικά σώματα. Άμα επεμβαίνει το Άγιο Πνεύμα, δεν σταματάει κανείς το θέλημα θεού...

Πράγματι, οι επόμενοι τρεις πάπες ήταν Γάλλοι, αλλά διέμεναν στην Αβινιόν, φοβούμενοι για τη ζωή τους, αν πήγαιναν στη Ρώμη. Έτσι, από την αξίωση του Βονιφάτιου Η' για πρωτοκαθεδρία του πάπα σε όλο τον "κόσμο", κατέληξαν οι πάπες σε υποχείρια των Γάλλων βασιλέων...

Αυτή η κατάσταση κράτησε πάνω από 70 χρόνια και οι πάπες της Αβινιόν ήταν χλιδάτοι Γάλλοι, οι οποίοι παρίσταναν τον εκπρόσωπο του θεούς (τους) επί Γης, τη στιγμή που η ίδια η Γαλλία ήταν ερειπωμένη.

Το 1362 επισκέφτηκε ο πάπας της Αβινιόν Ουρβανός Ε' (310-1370) τη Ρώμη και την εγκατέλειψε αμέσως, γιατί ήταν γεμάτη ερείπια και χαμόσπιτα. Ο διάδοχός του, Γρηγόριος ΙΑ' (1329-1378) επισκέφτηκε τη Ρώμη το 1378, έτος του θανάτου του. Δεν πρόλαβε να εγκαταλείψει την πόλη και πέθανε, οπότε έπρεπε να εκλεγεί νέος πάπας. Οι καρδινάλιοι που συνόδευαν τον νεκρό πλέον πάπα παγιδεύτηκε από τους Ρωμαίους "πιστούς", οι οποίοι είχαν χάσει τα προνόμια από την παρουσία του παπικού θρόνου στην πόλη τους, και αναγκάστηκαν να προβούν στην εκλογή νέου ποντίφικα. Ταυτόχρονα εξέλεξαν νέο πάπα και οι καρδινάλιοι της Αβινιόν, οπότε για μερικές δεκαετίες υπήρχαν δύο πάπες που ανταγωνίζονταν μεταξύ τους - εννοείται όλοι εκλεγμένοι με τη σύμπραξη του Αγίου Πνεύματος.

Παπικό ανάκτορο στην Αβινιόν

Οι εκάστοτε αντίπαλοι πάπες αλληλοκατηγορούνταν για εισπήδηση και αίρεση και, τελικά, αλληλοαφορίστηκαν. Αυτή η διάσπαση αναφέρεται στην ιστορία ως "μεγάλο σχίσμα"! Εννοείται ότι οι Ευρωπαίοι ηγεμόνες υποστήριζαν τον ένα ή τον άλλο πάπα, ανάλογα με τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους.

Θα συνεχίσουμε με νεότερους άθλους και αθλιότητες των λαμπρών ηγετών του χριστιανισμού...
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)