23 April 2009

Εικόνα για πριν από 13 δισ. χρόνια

(Newsroom ΔΟΛ, 24/4/2209)

Ξύνουν τα κεφάλια τους με απορία οι αστρονόμοι που ανακάλυψαν μια γιγάντια «μάζα» σε απόσταση 12,9 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι είναι, αφού σχηματίστηκε όταν το Σύμπαν ήταν μόνο 800 εκατ. ετών και υποτίθεται πως δεν φιλοξενούσε τίποτε τόσο μεγάλο.

Το αντικείμενο αποτελείται από αέριο και έχει μέγεθος περίπου το μισό από ό,τι ο γαλαξίας μας. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν καν πώς να το αποκαλέσουν, οπότε το ονομάζουν απλά «μάζα» (blob). Ο αδόκιμος αυτός όρος, που μοιάζει να βγήκε από ταινία θρίλερ, εμφανίζεται 34 φορές στο άρθρο που θα δημοσιευτεί το Μάιο στην έγκριτη επιθεώρηση Astronomy and Astrophysics.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα τo βάφτισε επίσης Χιμίκο, από το όνομα της θρυλικής αρχαίας βασίλισσας της Ιαπωνίας.

Οι εικόνες που κατέγραψαν οι αστρονόμοι με το τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη δείχνουν το αντικείμενο όπως ήταν πριν από σχεδόν 13 δισ. χρόνια, όταν το Σύμπαν ήταν ακόμα στη βρεφική του ηλικία. Δεδομένου ότι το φως των μακρινών αντικειμένων χρειάζεται χρόνο να φτάσει στη Γη, όσο πιο μακριά κοιτάξει κανείς στο Σύμπαν, τόσο πιο μακριά στο παρελθόν βλέπει.

Η μάζα «Χιμίκο» είναι μάλιστα το τέταρτο πιο μακρινό και αρχαίο αντικείμενο που έχει εντοπιστεί ποτέ.

Οι επιστήμονες πίστευαν μέχρι τώρα ότι πριν από 12,9 δισ. χρόνια δεν είχαν εμφανιστεί ακόμα στο Σύμπαν οι μεγάλοι γαλαξίες που βλέπουμε σήμερα. Γι΄ αυτό και δεν μπορούν να εξηγήσουν την ύπαρξη ενός σύννεφου από αέρια με διάμετρο 55.000 έτη φωτός, όσο η ακτίνα του δικού μας γαλαξία.

«Δεν θα φανταζόμουν ποτέ ότι ένα τόσο μεγάλο αντικείμενο θα μπορούσε να υπάρχει σε ένα τόσο πρώιμο στάδιο του Σύμπαντος» σχολίασε έκπληκτος στο AFP ο Μασάμι Αουτσι του Ινστιτούτου Carnegie, επικεφαλής των Αμερικανών, Ιταλών και Βρετανών ερευνητών.

Μια πιθανή ερμηνεία είναι ότι πρόκειται για κάποιον «πρωτο-γαλαξία» ή για το αποτέλεσμα της σύγκρουσης δύο μικρότερων, νεαρών γαλαξιών. Θα μπορούσε ακόμα να πρόκειται για αέριο που ιονίζεται και εκπέμπει ακτινοβολία καθώς ετοιμάζεται να χαθεί μέσα σε μια μαύρη τρύπα.