30 September 2008

Αχ, μωρέ Δαρβίνε!

(της ΑΛΙΝΑΣ ΣΑΡΑΝΤΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/09/2008)

DarwinΕΝΑ ΧΡΟΝΟ πριν από την επέτειο των 200 ετών από τη γέννηση του Κάρολου Δαρβίνου και 150 από την έκδοση της «Καταγωγής των Ειδών», η θεωρία του φαίνεται ότι ακόμα εξάπτει τα πάθη. Ακόμα και στην πατρίδα του, που δεν είναι γνωστή για τη θρησκοληψία της, ένα πρόσφατο συμβάν υπενθύμισε ότι δεν έχει λήξει η διαμάχη μεταξύ των υποστηρικτών της θεωρίας του και των υποστηρικτών του δημιουργισμού, της θεωρίας δηλαδή που υποστηρίζει ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε μέσα σε έξι ημέρες από τον Θεό, ερμηνεύοντας κυριολεκτικά τη Βίβλο.

ΜΗΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες διαμάχες, ήταν η εκπαίδευση των παιδιών στα σχολεία. Αφορμή στάθηκε μια δήλωση του καθηγητή Μάικλ Ρις, υπεύθυνου για την εκπαίδευση στο Royal Society (=Βρετανική Ακαδημία Επιστημών), την επιστημονική ακαδημία της Βρετανίας, ότι ο δημιουργισμός πρέπει να συζητείται στο μάθημα της επιστήμης, εφόσον το ζητούν οι μαθητές. Αντί να απορρίπτεται από τους καθηγητές ως μια λανθασμένη αντίληψη, θα πρέπει να γίνεται κατανοητή στα παιδιά ως μια κοσμοθεωρία που όμως δεν έχει επιστημονική βάση, όπως είπε ο καθηγητής. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάτι τέτοιο είναι πιο παραγωγικό από την αποφυγή κάθε είδους συζήτησης πάνω στο θέμα μέσα στις σχολικές αίθουσες. Ο σάλος που ξεσηκώθηκε οδήγησε στην παραίτηση του καθηγητή Ρις, ο οποίος είναι και ιερέας της Αγγλικανικής Εκκλησίας, από το Royal Society.

Μέλη της επιστημονικής κοινότητας ισχυρίστηκαν ότι η διδασκαλία του δημιουργισμού ισοδυναμεί με πνευματική κακοποίηση των παιδιών, καθώς τους δίνει λανθασμένες πληροφορίες. Παρόμοια άποψη είχε εκφράσει πριν από λίγο καιρό και ο γνωστός καθηγητής Ρίτσαρντ Ντόκινς, που κατηγόρησε τους δασκάλους ότι υποχωρούν προκειμένου να μην προσβάλουν τις «προκαταλήψεις», όπως είπε, που μαθαίνουν τα παιδιά στα σπίτια τους. Οπως παραδέχτηκε και ο καθηγητής Ρις, ένας από τους λόγους που ο δημιουργισμός γίνεται όλο και πιο αποδεκτός είναι η αύξηση στα βρετανικά σχολεία του ποσοστού μουσουλμάνων, μεγάλη μερίδα των οποίων πιστεύουν στον δημιουργισμό.

ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΩΡΑ, εκπρόσωπος της Αγγλικανικής Εκκλησίας έκανε μία δήλωση που κάποιοι ερμήνευσαν ως επίσημη συγγνώμη στον Κάρολο Δαρβίνο. Σε τομέα της ιστοσελίδας της Εκκλησίας αφιερωμένο στα 200 χρόνια από τη γέννηση του Δαρβίνου, ο αιδεσιμότατος Μάλκομ Μπράουν έγραφε: «Κάρολε Δαρβίνε, 200 χρόνια από τη γέννησή σου, η Εκκλησία της Αγγλίας σού χρωστάει μία συγγνώμη επειδή σε παρερμήνευσε και, μέσω της αρχικά λανθασμένης της αντίδρασης, ενθάρρυνε και άλλους να σε παρερμηνεύσουν». Λίγο αργότερα η Εκκλησία της Αγγλίας εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία εξηγούσε ότι «η δήλωση του κ. Μπράουν αντανακλά τη θέση της σχετικά με τον Δαρβίνο, αλλά δεν αποτελεί επίσημη συγγνώμη». Ανάλογη ανακοίνωση είχε κάνει πρόσφατα και το Βατικανό, το οποίο επανέλαβε ότι η θεωρία της εξέλιξης είναι συμβατή με τη Βίβλο, αλλά ότι δεν σκόπευε να ζητήσει συγγνώμη για την αρχική απόρριψη της θεωρίας του Δαρβίνου.

ΚΑΙ ΕΝΩ Η ΕΠΙΣΗΜΗ Εκκλησία δείχνει ιδιαίτερα ανεκτική απέναντι στον Δαρβίνο, ο δημιουργισμός και η συγγενής θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού φαίνεται ότι είναι αποδεκτές από σημαντική μερίδα των Βρετανών. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποίησε το BBC το 2006, πάνω από το 20% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι τις πιστεύουν, ενώ το 48% δήλωσαν ότι έχουν πειστεί από τη θεωρία της εξέλιξης. Στην πόλη του Πόρτσμουθ, μάλιστα, υπάρχει μουσείο αφιερωμένο στην ανάπτυξη της θεωρίας του δημιουργισμού. Σε κεντρικό της σημείο έχει στηθεί μία «ταφόπλακα», με την αναγραφή «ενθάδε κείται η θεωρία της εξέλιξης»...