04 October 2007

Τελευταία πανεπιστημιακή διδασκαλία,

πριν από το θάνατο


Στα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής οργανώνεται συχνά μια πανηγυρική «τελευταία παράδοση» για καθηγητές που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν. Στην Αμερική έχουν προεκτείνει αυτή τη διοργάνωση ως υποθετική «τελευταία παράδοση της ζωής τους». Οι καθηγητές που συμμετέχουν σ' αυτή την εκδήλωση, δίνουν στους σπουδαστές και στους νεότερους συναδέλφους συμβουλές, συχνά με χιομοριστικό ύφος, όχι όμως σπάνια και με βαρυσήμαντο περιεχόμενο. Μερικές από αυτές τις διαλέξεις αποτέλεσαν παρακαταθήκη του απερχόμενου καθηγητή, ερευνητή, επιστήμονα με τις απόψεις του για τις επιστημονικές, εκπαιδευτικές και πολιτικές εξελίξεις, για τα μεγάλα θέματα της ζωής και του κόσμου.

Για τον Randy Pausch, καθηγητή Πληροφορικής στο Carnegie Mellon University, στο Pittsburgh/ΗΠΑ, αποτέλεσε αυτή η ακαδημαϊκή τελετουργία μια τραγική βεβαιότητα: ο 46χρονος καθηγητής πάσχει από προχωρημένο καρκίνο και η συγκεκριμένη παράδοση στο τέλος Σεπτεμβρίου 2007 ήταν πράγματι η τελευταία, πριν από τον επικείμενο θάνατό του. Ο καρκίνος του ήπατος από τον οποίο πάσχει, αποδείχθηκε ισχυρότερος από όλες τις εγχειρήσεις και τις χημοθεραπείες που υπέστη τα τελευταία χρόνια.

Η τελευταία παράδοση του καθηγητή στο πανεπιστήμιο βιντεοσκοπήθηκε και τοποθετήθηκε στο Internet, όπου την έχουν παρακολουθήσει ήδη εκατομμύρια θεατές. Στην αρχή δείχνει ο Pausch, παντρεμένος με 3 μικρά παιδιά, ακτινογραφίες με την εξέλιξη του καρκίνου στο σώμα του. Σε ερώτηση ενός δημοσιογράφου, αν θα ζει στην επόμενη αλλαγή του χρόνου, απαντάει ο ασθενής ότι οι πιθανότητες είναι 50%, αλλά για την επόμενη «γιορτή του πατέρα», στις 15 Ιουνίου, αποκλείει να βρίσκεται στη ζωή για να δεχτεί δώρα.

Στη διάλεξή του αυτή αναφέρει ο ίδιος, πέρα από συγκινητικές ιστορίες για την παιδική και εφηβική ηλικία, τα όνειρα που είχε για το μέλλον του, διάφορες εμπειρίες από υποψηφιότητες για θέσεις εργασίας και απορριπτικές απαντήσεις, διάφορες συγκρούσεις και αντιδικίες με άλλους ανθρώπους, οι οποίες, φυσικά, μπροστά στον επικείμενο θάνατο φαίνονται αστεία επεισόδια. Θυμάται δε ότι, όταν ανακηρύχθηκε Διαδάκτορας της Πληροφορικής στο πανεπιστήμιο, παραπονέθηκε η μητέρα του ότι, ναι μεν έγινες Doctor, αλλά όχι από εκείνους που βοηθάνε τους ανθρώπους - εννοώντας τους γιατρούς που προσφωνούνται στις δυτικές χώρες όλοι Doctor, Docteur, Dottore κτλ.

Ο Pausch θεωρεί, πάντως, ότι εκπλήρωσε όλα τα όνειρά του, με εξαίρεση εκείνου που τον είχε συνεπάρει ως έφηβο, να παίξει κάποτε «american football» σε ομάδα του NFL. Και, τελικά, δεν αισθάνεται θλιμμένος, όπως θα μπορούσε να είναι, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι ότι έπρεπε να είναι, γιατί έχει ξεπεράσει το φόβο του θανάτου, αφού μεγάλωσε σε καλή οικογένεια, διαμόρφωσε τη ζωή του όπως επιθυμούσε και έζησε καλά - έστω 3-4 δεκαετίες λιγότερο από όσο ήλπιζε αρχικά.

(Ευχαριστώ τη φίλη Α.Π. που μου υπέδειξε αυτή την ιστορία)




(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)